มีดญี่ปุ่นเป็นมีดที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวสูง โดยมีดแต่ละแบบก็ถูกพัฒนาเทคนิคในการทำขึ้นมาแตกต่างกันไป แต่เชื่อหรือไม่ว่ามีดทำครัวญี่ปุ่นสามารถแบ่งประเภทตามการใช้งานได้ถึง 15 ประเภท โดยในวันนี้เราจะมาพูดถึง 5 ประเภทหลักๆ ที่สามารถพบได้ทั่วไปกันก่อนดังนี้
มีดยานากิบะ (Yanagiba)
มีดยานากิบะเป็นมีดคมเดียว ใบมีดค่อนข้างผอม รูปทรงเรียวยาว ปลายแหลม มีด้ามจับยาวถนัดมือ มีความคมสูง เหมาะสำหรับการแล่เนื้อปลาให้เป็นชิ้นพอดีคำเพื่อทำซาชิมิหรือซูชิ ความยาวของมีดยานากิบะที่ได้รับความนิยมจะอยู่ที่ประมาณ 24 - 30 ซม. ซึ่งมีดนี้สามารถแล่เนื้อปลาได้ตั้งแต่ปลาตัวใหญ่ๆ ไปจนถึงปลาตัวเล็กๆ ได้โดยไม่จำเป็นต้องซื้อมีดหลายแบบ
มีดเดบะ (Deba)
มีดเดบะเป็นมีดที่มีน้ำหนัก ใบมีดมีลักษณะอ้วน ป้อม มีความคมปานกลาง มีสันหนาเพื่อใช้ในการส่งแรงเวลาชำแหละปลาหรือหั่นกระดูกจะได้ส่งแรงได้ดี เหมาะกับการใช้หั่นทั้งปลา ไก่ หรือเนื้อสัตว์ที่มีกระดูกเล็กๆ จัดว่าเป็นมีดสารพัดประโยชน์เลยก็ว่าได้ โดยความยาวของใบมีดนั้นมีตั้งแต่ 15 - 33 ซม. ซึ่งขนาดที่นิยมใช้กันโดยทั่วไปคือ 18 ซม. แต่ถ้าใครจะใช้มีดเดบะมาหั่นปลา ก็ให้เลือกขนาดของมีดให้เหมาะสมกับความยาวปลาถึงจะดี
มีดนากิริ (Nakiri)
มีดนากิริลักษณะคล้ายมีดอิโต้บ้านเรา แต่เล็กกว่า เป็นมีดที่มีด้านคมทั้งสองฝั่ง มีลักษณะแบน เป็นทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีน้ำหนักประมาณหนึ่ง ในการลงมีดหนึ่งครั้ง น้ำหนักของมีดจะทำให้ใบมีดกดลงบนพื้นผิวตลอดใบมีด เหมาะสำหรับใช้หั่นหรือซอยผัก และยังเหมาะกับคนทั่วไปที่ไม่ต้องมีทักษะการใช้มีดมากอีกด้วย โดยความยาวที่นิยมของมีดนากิริจะอยู่ที่ 16.5 ซม.
มีดทาโกะฮิกิ (Takohiki)
ทาโกะฮิกิเป็นมีดที่แปลงมาจากมีดยานากิบะ แต่จะนิยมในแถบคันโตหรือแถบตะวันออกของญี่ปุ่นนั่นเอง ปลายมีดชนิดนี้มีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยม เป็นมีดที่มีความยาวหลากหลาย ตั้งแต่ 21 – 33 ซม. แต่ขนาดที่นิยมคือ 27 ซม. 30 ซม. และ 33 ซม. ซึ่งเหมาะสำหรับการแล่เนื้อปลาเพื่อทำซาชิมิหรือซูชิ
มีดอุนางิซากิ (Unagisaki)
มีดอุนางิซากิคือมีดสำหรับแล่ปลาไหล ลักษณะของใบมีดจะเป็นเหมือนกับสี่เหลี่ยมผืนผ้าที่มีแนวตัดเฉียงขึ้นไปหาปลายมีด หรือคล้ายสี่เหลี่ยมคางหมูนั่นเอง โดยส่วนแหลมของปลายมีดจะใช้เฉือนใกล้กับหัวปลาไหล จากนั้นจะใช้ส่วนกลางใบมีดแล่ปลาไหลลงมาทั้งตัว ความยาวของใบมีดมีตั้งแต่ 13.5 ซม. – 21 ซม.
อย่างไรก็ตาม มีดที่ดีนั้นควรเป็นมีดที่เหมาะมือ และเหมาะแก่การใช้งาน หากเราเป็นเชฟที่มีหน้าที่ทำอาหารโดยเฉพาะก็คงจำเป็นต้องเลือกมีดอย่างพิถีพิถัน เพื่อให้ใส่ใจรายละเอียดอาหารได้มากที่สุด มีดที่ได้ก็อาจจะเป็นมีดที่มีราคาสูงตามมาด้วย แต่ถ้าเราเพียงทำอาหารรับประทานเองที่บ้าน ก็ต้องเลือกมีดที่ใช้งานได้หลากหลายและใช้งานไม่ยากเป็นต้น